پاروتیدکتومی

تعریف:

پاروتیدکتومی برداشتن غده پاروتید، غده ی بزاقی نزدیک به گوش است.

غدد بزاقی از غدد برون ریز در پستانداران است. غدد بزاقی 2 دسته هستند : 1- غدد موجود در بافت همبند زیرمخاطی دهانکه بطور مداوم ترشح دارند و غدد بزاقی فرعی نامیده می شوند. 2-  سه زوج غده بزاقی اصلی بنام های بناگوشی ، تحت فکی و زیر زبانی

غده پاروتید بزرگترین غده بزاقی است. دو غده پاروتید، یکی در هر طرف صورت، درست در زیر و مقابل گوش وجود دارد. مجرایی که از طریق آن بزاق ترشح می شود از هر غده شروع شده و به داخل گونه می رود. 25% ترشح بزاق از این غده است و ترشحات هر غده توسط مجرایی به مقابل دومین دندان مولار در حفره دهانی تخلیه می گردد. هدف اصلی از پاروتیدکتومی حذف رشد غیر طبیعی (نئوپلاسم) که در غده پاروتید رخ می دهد است. تومور غده پاروتید ممکن است خوش خیم (حدود 80 ٪) باشد که چند سال زمان نیاز است تا بروز کند یا بدخیم باشد. تومورها ممکن است از نواحی دیگری از بدن گسترش یافته باشد، و از طریق سیستم لنفاوی در غده پاروتید وارد شود ولی تومور های بدخیم غدد بزاقی به ندرت به نواحی دوردست بدن گسترش می یابند.

علایم شایع یک تورم نرم و دردناک یا یک توده سفت بر روی زاویه فکی یا در کف دهان که گاهی با درد همراهند.

رشد خوش خیم غده پاروتید معمولا بعد از سن 40 سالگی ظاهر می شود. رشد بدخیم اغلب در زنان بالای 60سال، اتفاق می افتد. در حالی که تومورهای خوشخیم در هر دو جنس برابر است. سرطان غدد بزاقی تنها 1 ٪ از همه سرطان ها، و 7 ٪ از همه سرطان های سر و گردن است.

تومور های بدخیم معمولا با جراحی ، اشعه درمانی و داروهای ضدسرطان قابل علاجند . تومور های خوشخیم معمولا با جراحی تنها قابل درمانند.

جراحی برداشت تومور و غدد لنفاوی ناحیه گردن در صورت گسترش سلول های بدخیم تومور ، انجام می شود.

تشخیص / آماده سازی:

1- معاینه کامل فیزیکی و تاریخچه پزشکی ، و2-  تست های تشخیصی انجام می شود تا به جراح در طراحی پلان بهتر برای عمل جراحی کمک کند. برخی از آزمایشاتی که ممکن است انجام شود عبارتند از توموگرافی کامپیوتری (سی تی اسکن)، تصویربرداری رزونانس مغناطیسی (ام آر آی)، و فاین، بیوپسی با سوزن (از یک سوزن نازک برای برداشت مایع و سلول ها را از رشد استفاده می شود)، رادیو گرافی غدد بزاقی و قفسه سینه ،سونوگرافی ، اسکن رادیوایزوتوپ با تکنسیوم99 .

شرح :

در طول عمل ، دو منطقه متفاوت در غده پاروتید شناسایی می شوند : لوب سطحی و لوب عمقی. در پاروتیدکتومی سطحی فقط لوب سطحی حذف می شود ، در حالی که در پاروتیدکتومی توتال هر دو لوب حذف می شود. بیمار اول تحت بیهوشی عمومی قرار داده می شود تا اطمینان حاصل شود که هیچ دردی تجربه نمی شود و همه عضلات آرام هستند ( شل هستند). برش به طور مستقیم جلو یا پشت گوش و پایین خط فک ایجاد می شود. پوست به عقب چین داده می شود تا غده پاروتید مشاهده گردد. اعصاب صورتی مختلف شناسایی و در طول عمل جراحی حفاظت می شوند تا از فلج صورت دائم و یا بی حسی جلوگیری شود.

سپس پاروتیدکتومی سطحی یا توتال ، بسته به نوع و محل تومورانجام می شود. اگر تومور گسترش یافته و عصب صورت در گیر شده است، جراحی تا بخش هایی از استخوان پشت گوش (ماستوئید ) گسترش میابد تا ، تا آنجا که ممکن است تومور حذف شود. قبل از اینکه برش بسته شود، درن در منطقه قرار داد می شود تا هر گونه نشت بزاق جمع آوری شود.( اگر پاروتیدکتومی سطحی انجام شود). بسته به وسعت جراحی و مهارت جراح به طور معمول 2-5 ساعت طول می کشد  تا عمل کامل شود.

توجه و مواظبت در مرحلهء نقاهت :

1-پس از جراحی ، بیمار برای یک تا سه روز در بیمارستان باقی می ماند.

2- محل برش جراحی از نزدیک مشاهده خواهد شد تاعلائم عفونت و خونریزی سنگین وجود نداشته باشد.

3-محل برش جراحی باید تا زمانی که کاملا بهبود یابد تمیز و خشک نگه داشته شود.

4- اگر بیمار دچار مشکل لبخند زدن، حرکت، یا نوشیدن مایعات است، باید بلافاصله با پزشک تماس بگیرد. اینها نشانه هایی از آسیب عصب صورت است.

5- تمیز نگه داشتن دهان پس از جراحی با دهان شویه آب نمک روزانه حداقل 3-4 بار ( 1 قاشق نمک در 250 cc آب)

6- تا بهبود محل جراحی در دهان استفاده از رژیم مایعات لازم خواهد بود.

دارو ها :

1-      مسکن ها در صورت نیاز

2-      آنتی بیوتیک ها در صورت وجود عفونت

3-      دارو های ضد سرطان در صورتی که جراحی و اشعه در مانی برای درمان تومور های بدخیم این ناحیه کفایت نکند.

خطرات :

در اینجا تعدادی از عوارضی که با پاروتیدکتومی مرتبط است آورده شده است :

1- فلج عصب صورت بعد از عمل جراحی جزئی باید در کمترین حد باشد. پس از یک عمل جراحی اساسی،اقدام به یک پیوند برای بازگرداندن عملکرد عصبی عضلات صورت می شود.

2-فیستول بزاقی می تواند رخ دهد. زمانی که بزاق در محل برش جراحی جمع آوری شود یا از طریق برش درناژ می شود.

3-عود سرطان به تنهایی مهم ترین موضوع برای بیمارانی که دچار پاروتیدکتومی هستند  در نظر گرفته می شود. طول مدت و میزان زنده ماندن تا حد زیادی وابسته به نوع تومور و مرحله ی پیشرفت تومور تا زمان جراحی است.
4-خطرات دیگر عبارتند از هماتوم (تجمع خون در زیر پوست) و 5-عفونت.

6- شایع ترین عارضه بلند مدت پاروتیدکتومی قرمزی و عرق کردن در گونه است، که به عنوان سندرم فری شناخته شده است. به ندرت، فلج ممکن است در تمام شاخه های سیستم عصبی صورت ادامه یابد.

 نتایج نرمال:
اگر چه برخی از بی حسیها یا ضعف صورت بلافاصله بعد از پاروتیدکتومی طبیعی است ، این نشانه ها معمولا ظرف چند ماه فروکش می کنند ، در اغلب بیماران با به دست آوردن عملکرد کامل در عرض یک سال. بازگشت از یک تومور خوش خیم بسیار نادر است.میزان مرگ و میر :

خطر ابتلا به از ضعف موقت صورت به دنبال پاروتیدکتومی 25-50 ٪ ، و خطر ضعف دائمی 1-2 ٪ آورده شده است. سندرم فری ممکن است تا 90 ٪ از بیماران ایجاد شود که با عث تجربه ی عرق در آن طرف از صورت همراه با غذا خوردن می شود. خطر بسیار کم و یا هیچ خطری برای مرگ و میر مرتبط با عمل جراحی آورده نشده است. میزان زنده ماندن بعد از تومورهای بدخیم غده پاروتید به اندازه، محل آنها،و گسترش اگر متاستاز رخ داده است بستگی دارد. رنج طول عمر 10 - ساله 32 ٪ تا 83 ٪ است.جایگزین ها :

به طور کلی هیچ جایگزینی برای درمان جراحی تومور غده پاروتید وجود ندارد ، هرچند ممکن است پرتو درمانی پس از عمل در مورد تومورهای بدخیم توصیه  شود.